Afgelopen week plaatste ik spontaan een korte video op Insta waardoor ik me weer even realiseerde hoe mijn leven er vroeger uit zag. In de waan van de dag vergeet ik meestal waar ik ook al weer vandaan kom..
Ik was een ongelukkig kind. En gek genoeg wist ik heel goed dat ik ongelukkig was, ook al had ik de andere kant nog nooit ervaren. Misschien herinnerde mijn ziel het zich. Of misschien nam ik toen al goed waar dat hoe ik me voelde, bepaald niet leek op hoe sommige andere mensen zich voelden.
De verschillende diagnoses die ik van artsen en psych-mensen kreeg (depressiviteit, vermoeidheidsziekte, ptss) waren een logisch gevolg van een overspannen jeugd. Ik was als kind en puber altijd moe en had tegelijkertijd intern een totaal op hol geslagen systeem.
Mijn overleving is altijd geweest dat ik mijn mond hield over wat er thuis en in mij speelde en dat ik deed alsof er niets aan de hand was. Ik zorgde ervoor dat ik niet zichtbaar te raken was en schakelde emotioneel zo veel mogelijk uit (bevriezen, verharden). Als dat je overlevingsstrategie is betekent het vaak dat er emotioneel gezien niemand bij je kan en dat kan heel eenzaam zijn.
Overlevingsstrategiën zijn er niet voor niets. Ze houden ons in eerste instantie op de been in tijden van nood en crisis. Je hebt ze dan dus nodig. Zo’n strategie bouw je meestal onbewust op en zit na een tijd in je hele systeem ingebakken.
Als kind heb je niet door dat dit gebeurt. Het ontstaat automatisch en zelfs lang nadat je uit de noodsituatie bent waarvoor je de strategie in eerste instantie nodig hebt gehad, zit deze nog in je systeem.
Jij bent wel uit de crisissituatie, maar de crisis zit nog volledig in jou. Dat betekent dat jouw systeem, ondanks je nieuwe veilige situatie, nog altijd op standje fight or flight staat en dat is zo vermoeiend… En dan begint de overlevingsstrategie tegen je te werken, in plaats van voor je.
EEN PAAR VOORBEELDEN VAN GEVOLGEN VAN RESTJES OVERLEVINGSSTRATEGIE:
• Vroeger leerde je om je woede op te kroppen. Anders kreeg je thuis grote problemen. Woede mocht er niet zijn. En dat heb je, toen je eenmaal uit huis was, nooit echt afgeleerd waardoor je nu in ruzies met bijvoorbeeld je partner niet laat zien hoe hoog iets jou eigenlijk zit. Je kunt je woede niet uiten. Het slaat daarom naar binnen en je krijgt last van spierspanning in je nek en schouders
• Als kind was het slimmer om niet lastig te zijn om je dominante vader niet boos te maken. Nu kom je er achter dat je nog steeds vaak op je tenen loopt bij anderen. Je bent nooit iemand tot last en niets lijkt je teveel. Hierdoor ga je regelmatig over jouw eigen grenzen heen.
• Vroeger schaamde je je voor je slechte thuissituatie en speelde je voor je vriendjes mooi weer. Dat was je overleving. Inmiddels is het nog steeds moeilijk voor je om te laten zien hoe het echt met je gaat en kun je de schaamte voor je huidige problemen maar moeilijk loslaten. Eenzaam, want een vriendin bellen voor steun als je even niet lekker gaat doe je niet. Wat zal ze wel niet van je denken!
Nou, en zo hebben we allemaal een lijstje met onze eigen overlevingsstrategiën. En als dat boven op onverwerkt trauma en/of een pittige opvoeding komt, kan het een behoorlijke uitdaging zijn om goed uit je jeugd te komen en een beetje een gelukkige volwassene te worden.
Een uitdaging, maar wel mogelijk! Want je kunt er mee aan de slag gaan door er met mensen over te praten, of door het aan te gaan in therapie. Stap voor stap en op jouw manier.
En dat is precies wat ik op mijn 19e heb gedaan.
Een zegen❤️
Liefs en dikke kus,
Rosa
Rosa van Lenten 